Kredi kartı ve ek hesaplar, faizlerin artırılması, minimum ödeme meblağının yükseltilmesi, taksitlendirmenin zorlaştırılması üzere ‘sıkılaştırıcı’ tedbirlere karşın vatadaşın can simidi olmuş durumda. Aylık yüzde 5 ile yüzde 6.5’e ulaşan faizlerle önemli maliyetler yaratan ferdî kredi kartı ve ek hesap olarak bilinen kredili mevduat hesabı (KMH) bakiyelerinin hanehalkı finansal borcu içerisindeki hissesi önemli ölçüde arttı. Gelirleri enflasyona paralel artmayan, kartları limitlerini zorlarcasına kullanan, iki yakasını lakin borçlanarak bir ortaya getirebilenlerin harcamaları tüm vilayetlerde tam manasıyla patlama yaşadı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) Fintürk bilgilerinden yapılan hesaplamayla 81 ilin borçluluk seviyesi tek tek incelendiğinde KMH borcu bir yılda en süratli artan kent yüzde 181.5 ile Trabzon olurken, onu yüzde 181.4 ile Giresun, yüzde 180.7 ile Elazığ izledi. Üç büyükşehirden İstanbul’da kredili mevduat hesabı artışı yüzde 152.7, Ankara’da 147.3, İzmir’de ise 149.7 oldu.
80 VİLAYETTE YÜZDE 100’Ü AŞTI
81 ilin 80’inde KMH harcamaları 2 ile 3 kat artış gösterirken, yalnızca Şırnak’ta yıllık artış yüzde 83 ile yüzde 100’ün altında kaldı. Ferdî kredi kartı borçları en süratli artan vilayet ise yüzde 84.50 ile Konya oldu. Konya’yı yüzde 79 yıllık kredi kartı harcaması ile Aksaray izledi. Kredi kartlarında 81 vilayet ortasında yalnızca 5 vilayette yıllık artış yüzde 50’yi bulmadı. Bilgilere nazaran 2024 yılı Ekim sonu prestijiyle toplam kredili mevduat hesabı harcaması 370.3
milyar lira olurken, ferdî kredi kartı borçları 1 trilyon 632.5 milyar TL’yi buldu.
Tekirdağ istisnası
Kredi kartları ve KMH harcama kaleminin toplam kişisel borçlar içindeki hissesi 81 ilin 25’inde yüzde 60’ı, 3’ünde ise yüzde 70’i aştı. Batman’da ferdî banka borçlarının yüzde 72.9’u kredi kartı ve KMH harcamalarından kaynaklanıyor. Bu oran Mardin’de yüzde 71.42, Şanlıurfa’da yüzde 70.01 olarak hesaplanıyor. Kart ve KMH borcu toplam borcunun yarısına şimdi ulaşmayan tek kent ise Tekirdağ. Bu vilayette her 100 liranın 49.9 lirası kişisel kredi kartı ve KMH harcamalarından kaynaklanıyor.
Kart ve ek hesap borçları kredileri geçti
BDDK datalarına nazaran hanehalkının ‘bireysel bankacılık’ borçlarının yarıdan fazlası artık ferdî kredi kartı ve kredili mevduat hesabı harcamalarından oluşuyor. BDDK bilgilerine nazaran, ferdî kredi kartı ve KMH harcamalarının toplam ferdî borçlara oranı yüzde 57’ye ulaşıyor. Bu oran 2023 sonunda yüzde 49.5, 2022 yılı sonunda ise yüzde 33.5 düzeyindeydi. Batmanlıların toplam borcunun yüzde 72.9’u, Mardin’de yüzde 71’i, Şanlıurfa’da ise tüketici borçlarının yüzde 70’inin kredi kartı ve KMH hesaplarından kaynaklandığı gözlendi.