Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kaan Şevki Kavak, Sivas Havzası’nın kabaca 65 milyon yıl evvel gelişmeye başladığını belirtip bu tip büyük çökel havzalarında petrol oluşumunun mümkün olduğunu tabir etti. Kavak, Sivas’ta 1970’li yıllarda yarım kalan sondaj çalışmalarının sürdürülmesinin olumlu sonuçlar verebileceğinin altını çizdi.
CELALLİ KÖYÜNDE MTA TARAFINDAN BİR ÇALIŞMA YAPILMIŞ
Kavak açıklamasında, “Sivas Havzası bir Tersiyer havzası olup bu tip büyük çökel havzalarında petrolün oluşumunu görebilmek mümkün. Türkiye’de bu tıp petrol ve doğal gazın oluştuğu ve çıkarıldığı havzalar genel olarak Trakya, Adana ve Güney Doğu Anadolu bölgelerinde bulunuyor. Bilhassa 12-13 bin metrelik çökel kalınlığına sahip Sivas Havzası’nın Emirhan ve Karayün bölgelerinde petrolün kapanlanıp oluşabilmesini sağlayacak tuz tektoniği yapılarının dünyadaki en uygun örneklerinden birisi olduğunu biliyoruz. Meksika Körfezi’nde çıkarılan petrolle bağlantılı deniz altında gözlenen misal yapılara bu bölgede de rastlanmış durumda. Sivas Havzası’nda 1974’de bu bölgelere yakın olarak Celalli köyünde MTA tarafından bir çalışma yapılmış.
3 bin 643 metrelik bir sondajda farklı kaya üniteleri kesilmiş fakat rastgele petrol emaresine rastlanmamış. Yapılan çalışmada ve raporlarda bunun detayını görüyoruz. Fakat şu an ki imkanlar ve bakış açısıyla sondaj bin metreye yakın kalınlıkta devam ettirilip tabandaki temel ana kayaya varılabilseydi ve detaylı bir jeofizik sismik kesit çıkarılabilseydi bunun emarelerine varılabilmesi konusunda tahminen daha fazla talihimiz olabilirdi diye düşünüyorum. Kapatılmış olan kuyuda bu sondajı yine başlatma ihtimali ne derece mümkün olabilir bilmiyorum lakin yetkili devlet kurum ve kuruluşlarının yapabileceği bu cins yaklaşımlarla bu husus tekrar değerlendirilebilir” dedi.
“YAKLAŞIK 1000 METRELİK DERİNLİK HAKKINDA RASTGELE BİR BİLGİ YOK ”
Prof. Dr. Öğr. Üyesi Kaan Şevki Kavak, petrolü tutabilecek gözenekli kayaçların kesilmeleri halinde petrole ulaşılabileceğine dikkat çekip şunları söyledi, “Ayrıca jeofizik çalışmaların da yapılması gerekiyor. Bölgede bir ABD şirketi tarafından günümüze yakın gerçekleştirilen sismik kesitler var ve onların detayına ulaşmaya çalışıyoruz. Yer altında petrolle bağlı yapıların sismik kesitlerle de ortaya çıkarılması gerekiyor.
Ümitli olan petrol taşıyacak kayaçların da bu bölgelerde sondajlarla kesilmesi gerekiyor. Bu sondajı başlatmışlar ancak 1974’de kısıtlı imkânlarla yapılan bir çalışma. Büyük Tersiyer havzalarında bu çeşit petrol yapıları var lakin Sivas Havzası’nı milyonlarca yıldır etkileyen tuz ve bindirme tektoniğini de hesaba katmak gerekiyor. Bilhassa bölgede kayaçları etkileyen sıkıştırmalar ki Sivas Havzası hala bu türlü bir sıkıştırma altında, petrolün kapaklanıp olgunlaşmasını sağlayacak sistemi zorlamış olabilir ve bu yüzden de bilhassa bindirme tektoniği petrol gelişimini negatif tarafta etkilemiş de olabilir.”
Sivas’ın Ululuğu köyünde 1972-74 yılları ortasında devam eden sondaj çalışmalarında petrole ulaşılmak istenirken 3 bin 643 metrede sondaj çalışmasının durdurulup kuyunun kapatıldığı biliniyor.