Dersim’de Aleviler için kutsal sayılan ve ibadet yeri olan Munzur Gözeleri’nin de içinde bulunduğu Munzur ve Pülümür vadileri Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı kararıyla 28 Temmuz 2023 yılında “Doğal sit-Nitelikli Doğal Muhafaza alanı” ve “Doğal sit-Sürdürülebilir Muhafaza ve Denetimli Kullanım alanı” olarak tescil edildi.
Munzur Gözeleri’nin 1. Sit alanından 2’nci derece Sit alanına dönüştürülmesine karşı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Dersim Şubesi tarafından, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı kararının iptali yönünde Erzincan Yönetim Mahkemesi’ne dava açıldı. Davada tescil edilen alanlardan sırf Munzur Gözeleri’ne ait kısmın yürütmesinin durdurulması ve iptali istendi. Yapılan müracaat 4 kişilik bilim takımı tarafından Munzur Gözeleri’nde keşif yapılacak.
‘HER TÜRLÜ RANTSAL BASKIYI AÇAN BİR KARARNAME’
TMMOB Dersim İl Koordinasyon Kurulu üyesi (İKK) Uğur Beycan, 2023 Temmuz ayında Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Pülümür Vadisi ile Munzur Vadisi ortasında nitelikli müdafaa alanının tescil edildiğini belirtti. Munzur Vadisi ve Gözeleri’nin Erzurum Tabiat Tabiatlarını Muhafaza tarafından 1. Derece sit alanı ilan edildiğini söz eden Beycan, şunları söyledi: “Geçtiğimiz yıl Temmuz ayında yayınlanan kararname ile Pülümür deresi ‘Nehir’ statüsü kazandı. O açıdan olumlu bir durum. 1’nci derece sit alanı, kesin korunacak hassas alan olan Munzur Gözeleri’nin de içinde olduğu yer hassas muhafazalı alanken ve çivi dahi çakılmazken, nitelikli müdafaa alanına alındı. Bu durumda kararnamenin koordinatlarını girdiğimizde Munzur Nehri’nin 65 kilometrelik sağı ve solu müdafaa statüsünde değil. Yöre balıkçılığı yapılabiliyor. 2a-2b kırma, taş, kum, çakıl üzere şantiyeler kurulabiliyor. Maden faaliyetlerinin keşfinin yapıldığı faaliyetler, güneş gücü santrali kurulabiliyor ve turizme açılabiliyor. Oradaki dengeyi her istikametiyle sarsacak bir noktada her türlü rantsal baskıyı açan bir kararname.”
‘MUNZUR GÖZELERİ İNANÇ MERKEZİDİR’
TMMOB’un davayı Munzur Gözeleri ile ilgili kısım için açtığını belirten Beycan, “Kesin korunması gereken alandan ‘nitelikli statüye’ düşürülmesiyle Tabiatlar Koruma Kurulu kararına terslik var. Ekolojik dengeyi bozacak, Dersim halkının inanç merkezi boyutu var. Munzur Vadisi ve Munzur üzerinde birçok inanç merkezi olduğunu biliyoruz. İnanç merkezlerinin örselenmemesi, Munzur’un Dêrsim halkı ve tabiata ilişkin kalması için önümüzdeki periyotta planlanan rantsal siyasetlerin önüne geçmek için davayı açtık” dedi.
Gün içinde uzman ile bölgede keşif yapılacağını anımsatan Beycan, “TMMOB davacı lakin davanın sahibi Dêrsim halkıdır. 2-3 haftadır emek ve demokrasi güçlerinden halkımıza kadar davetlerimizi yapıyoruz. Hukukî süreç değerli lakin bunu toplumsallaştırmak, Munzur Vadisi’ni korumak, bölgeyi ve bütün ekolojik hayatı korumak için gayret yürüteceğiz” diye belirtti.
‘SALDIRIYI KABUL ETMİYORUZ’
Munzur Etraf Derneği Dêrsim Temsilcisi Yusuf Topçu, Munzur Gözeleri’nin halklar için evvelden beri kutsal bir yer olduğunun altını çizdi. Sit Alanı’nın derecesinin düşürülmesinin temel hedefinin maden şirketlerinin önünü açmak olduğunu söz eden Topçu, şunları söyledi:
“Burada en kutsal yer olan ziyarete dönük saldırıyı kabul etmiyoruz. Bunun temel emeli maden şirketlerinin önünü açmaktır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ne düşünüyor bilmiyoruz lakin Dêrsim genelinde 250’nin üzerinde maden şirketinin ruhsatlandığını biliyoruz. Munzur Gözeleri’nin çabucak üzerinde olan Karataş, Hanuşağı üzere birçok alanda altın madeninin olduğu tespit ettiklerini ve ruhsatlar verildiğini biliyoruz. Buralar talan edilecek. Statünün düşmesi ile maden şirketleri buranın akarsularını ve doğal hoşluklarını kirletecek, Buna muhakkak izin vermeyeceğiz.”
(MEZOPOTAMYA AJANSI)