Ekonomik göstergeler ve enflasyon oranlarına nazaran, taban fiyata yapılacak artırım oranının yüzde 30 ile yüzde 50 ortasında olması bekleniyor. Bu oran, çalışanların alım gücünü hayat pahalılığı karşısında koruyabilmeleri için büyük kıymet taşıyor. Bilhassa yüksek enflasyon nedeniyle zorluklarla karşılaşan çalışanlar, daha yüksek bir artırım oranı talep ediyor.
Geçtiğimiz haftanın en değerli gelişmelerinden biri, kredi derecelendirme kuruluşu S&P’nin Türkiye’nin kredi notunu yükseltmesiydi. Not artırımı sonrasında S&P yetkilisinden taban fiyatla ilgili çarpıcı bir açıklama geldi. Açıklamada, minimum fiyatın, enflasyon amacı ile yıl sonundaki enflasyon oranı dikkate alınarak artırılması gerektiği belirtildi.
Kurum, yıl sonu enflasyonunun yüzde 44 civarında gerçekleşmesini beklerken, 2025 yılı için hedeflenen enflasyon oranı yüzde 17,5 olduğunda, minimum fiyata yüzde 30’luk bir artırım yapılması gerektiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, maaş artışlarıyla ilgili evvelki açıklamalarında, çalışanları enflasyon karşısında ezdirmeyeceklerini tabir etmişti. Minimum fiyatla ilgili olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan da, “Geçen yıl Aralık ayında izlediğimiz yolu bu yıl da takip edeceğiz. Enflasyona ezdirmeyecek, vatandaşın alım gücünü koruyacak bir fiyat düzeyinde mutabakata varılmasını umuyorum” biçiminde açıklama yapmıştı.
ENFLASYONA NAZARAN ARTIRIM PLANI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, asgari fiyat artırımı hakkında yaptığı açıklamada, “Geçen yıl Aralık ayında izlediğimiz yol neyse, bu yıl da tıpkı biçimde ilerleyeceğiz. Gayemiz, enflasyon karşısında ezdirmeyen ve vatandaşın alım gücünü koruyan bir düzeyde uzlaşmak,” demişti.
Ancak bu yıl, gerçekleşmiş enflasyon oranları yerine beklenen enflasyon oranı dikkate alınarak artırım yapılması planlanıyor. Orta Vadeli Program’a (OVP) nazaran, 2025 yılı için enflasyon gayesi yüzde 17,5 olarak güncellenmiş durumda. Bu kestirimle, pazarlıkların yaklaşık 20.000 TL düzeyinden başlaması bekleniyor ve patron tarafının da bu teklife sıcak bakması beklenen görünüyor.
İŞÇİ TARAFININ TALEPLERİ
İşçi sendikaları, her yıl olduğu üzere bu yıl da yalnızca enflasyon oranını değil, birebir vakitte refah hissesi artışını da talep ederek masaya oturmayı planlıyor. Yıl sonunda enflasyonun yüzde 40-45 düzeylerinde gerçekleşmesi beklenirken, Ekim ayında 20 bin 432 TL’ye ulaşan açlık sonu göz önüne alındığında, personel temsilcilerinin yüzde 50 artırım talep ederek 25 bin 503 TL önerisi sunması bekleniyor.
OY BİRLİĞİ SAĞLANABİLECEK Mİ?
Bu yıl taraflar ortasında değerli bir görüş farklılığı kelam konusu. Bu nedenle uzlaşmaya varılması güç görünüyor. Geçen yıl yüzde 49,25 oranında yüksek bir artırım yapılmasına rağmen oy birliği sağlanamamıştı; karar, patron ve hükümet temsilcilerinin oy çokluğuyla alınmıştı. Bu yıl da misal bir biçimde, patron ve hükümet temsilcilerinin oy çokluğuyla bir karar alınması muhtemel görünüyor.
NE KADAR ARTIRIM YAPILACAK?
Yıl sonu enflasyonunun yüzde 40-45 ortasında gerçekleşmesi beklenirken, 2025 yılı için öngörülen enflasyon yüzde 17,5 düzeyinde. İktisat idaresi, bu iki ölçütü dikkate alarak minimum fiyat artışı yapmayı planlıyor. Bu çerçevede, yüzde 30 civarında bir artırım oranıyla 2025 yılı taban fiyatının yaklaşık 22 bin 102 TL düzeyine çıkarılması varsayım ediliyor.