◊ Günümüzde dizi, sinema ve yeni medyanın toplumsal şiddeti beslediği ve olağanlaştırdığı istikametinde tenkitler var. Siz bu hususta ne düşünüyor musunuz?
– Birçok üretimde ne yazık ki şiddetin neredeyse başrolde olduğunu gözlemliyorum. Üretimlerin, daha doğrusu her alanda medyanın, izleyiciye rol model sunmadaki tesirini göz gerisi edemeyiz. Şiddet, öğrenilen bir davranış biçimidir. Senaristlerin, yapımcıların, medya yöneticilerinin daha hassas yaklaşımları tercih etmesi gerekir. Dünya esasen giderek çirkinleşiyor, savaşlar bitmiyor. Can almayı kendine hak görenlerin olduğu bu türlü bir dünyada, herkesin hem ferdî hem de toplum içindeki en kıymetli sorumluluğu, hassas ve iyiyi teşvik etme olmalıdır . Şiddeti normalleştirmeyerek başlayabiliriz buna değil mi? Toplumsal şuur, toplumsal refah için medyanın gücünden yararlanarak farkındalık sağlayabiliriz.
◊ Sanat dünyasının bu şiddet iklimini aksine çevirme ya da güzelleştirme gücü var mı? Bu bahiste sanat dünyası nasıl bir sorumluluk almalı?
– Elbette var. Sanatın güzelleştirici gücünden faydalanarak bu dönüşümü gerçekleştirmek mümkün. Sinemadan tiyatroya, edebiyattan resme, kültür sanatın bütün bileşenleri ve sanatkarlar, aktivistlerle, sivil toplum kuruluşlarıyla, üniversitelerle, yerel yöneticilerle iş birliği yaparak ortak projeler geliştirerek daha çok kalbe dokunabilir. Bu tıp dayanışmalar, tesirli kampanyalar toplumsal değişimlerin gerçekleşmesine önemli katkı sağlıyor.
SİNEMA HAYATIN AYNASIDIR
◊ Sanatkarların birey olarak toplumsal farkındalık yaratma sorumluluğu olduğunu düşünüyorsunuz…
– Katiyen düşünüyorum. Hatta bana nazaran bir sanatkarın en kıymetli misyonu bu, toplumuna karşı. Toplumda olana işiyle ayna tutarken, kendi yorumuyla toplumda farkındalık yaratmak. İnsanı düşünmeye, empati kurmaya, hassas olmaya davet edebilmek. Sanat, sorgulamak, olanı ya da olmayanı eleştirmek için çok güçlü bir araç. Tüm bunları göz önünde bulundurduğunuzda bir sanatçı için en büyük platform da mesleği olur.
◊ Aile, sevgi, hürmet üzere kıymetlerimizin biçim değiştirdiğini düşünüyor musunuz? Yeşilçam sinemasından günümüze bu kavramlar nasıl değişti?
– Maalesef ulusal, dini ve ahlaki birçok kıymetimizin biçim değiştirdiğini görüyorum. “Yeşilçam sinemalarına ne vakit denk gelsem yine izliyorum” cümlesini sıklıkla duyuyorum. Sizce neden? Zira o sinemalarda dayanışma, sevgi, hürmet, sadakat, vefa hisleri ön plandaydı. Romantizm son derece saf, içten hislerle işlenirdi. Bugün biz ne izliyoruz? “Sinema hayatın aynasıdır” diyoruz. Evet, dünya değişiyor, toplum değişiyor. Pahalar de bu değişimle dönüşüyor, başkalaşıyor. Meğer çoğunluğun hasret duyduğu, kaybetmeye yüz tutan o insani kıymetlerimiz. Son devirlerde kendi mesleğim için şunu düşünüyorum, “Sinema bu sefer gerçek hayata 180 derece paralel bir ayna mı tutsa?”
TATMİNSİZ VE DOYUMSUZ ÇOCUKLAR
◊ Aile kavramı sizin için neyi tabir ediyor?
– Aile, toplumun temelidir. Jenerasyonlar ortasındaki kıymet transferinin en kıymetli aracıdır. Kişilik, okuldan, toplumdan evvel ailede inşa edilir. Din, ahlak, edep, hürmet, sevgi evvel ailede öğrenilir.
◊ Sizce aile kavramı neden bu kadar zayıfladı ve ziyan gördü?
– Kitle irtibat araçları toplumsal hayatımızı etkiliyor. Aslında toplumsal değil, ferdî hayatlar etkileniyor. Bilhassa de çocuklarımız. Toplumsal medyada yüzünden bir beğenilmeme tasası içindeler. Herkeste bir oburu üzere olma hayali, onun kadar zayıf, onun kadar uzun, hayatlara giren filtreler, şiddet eğilimleri, ekran bağımlılığı. Sağlıklı ve akıl olarak güçlü olma hayali kuran, kitap okuma isteği peşinde koşan kaç çocuğa rastlıyorsunuz? Tatminsiz ve doyumsuz çocukların arttığını düşünüyorum. Tüketim alışkanlıklarımız değişti. Bu irtibatına de yansıdı maalesef. Artık her şey daha sanal. Birebir konutun içinde birbirinden bağımsız aile üyeleri var. Bu çok can acıtıcı değil mi? Herkesin elinde bir telefon. Annenin babanın ilgisini göremeyen çocuk kendini nasıl bedelli hissedecek? Nasıl özgüvenli büyüyecek. Bazen denk geliyorum ve çok canımı acıtıyor. Bana nazaran sağlıklı, memnun, birbirini tamamlayan bireylerden oluşmuş aileler, güçlüdür. Biz sevgimizi ve ilgimizi verdikçe karşımızdakini güçlendiririz. Sevgi aldıkça da biz güçleniriz.
BELLİ BİR YAŞIN ÜZERİNDEKİ OYUNCULARA SENARYO YOK
◊ 5 yıldır TRT 2’de “Film Üzere Hayatlar”ı yapıyorsunuz. Bu programın maksadı nedir?
– Başta sinema ve tiyatro olmak üzere, kültür sanat dünyamıza hizmet etmiş şahısları ağırlayarak onları tekrar toplumla buluşturuyoruz. Yeni yayın devrimizde penceremizi biraz daha genişletip edebiyat, spor ve müzik dünyasından da yaptığı işlerle muvaffakiyetler elde etmiş insanları ağırlıyoruz.
◊ Bir vakitler Türkiye’de yüzlerce sinemada başrol oynayan sanatkarları, dizilerde, sinemalarda göremiyoruz…
– Bizimle büyüyen jenerasyonlar, muhakkak bir yaşın üstünde artık. Bizler 80’imize merdiven dayadık. Bu yaşlara gelmiş dünya aktörlerinin hâlâ kamera önünde ancak o aktörlerin yaşı her neyse, o yaşa özel senaryolar yazılıyor. Bizde maalesef bu yaş kümesi için güçlü karakterler yazılmıyor. Belirli bir yaşın üzerindeki oyuncular için senaryolar yok. Olanlar da tatmin etmiyor. Yoksa tüm hayatımızı adadığımız sinemadan neden vazgeçelim ki? Yaş almak, korkulası değil bilakis memnun olunası bir durum.
KADINA UYGULANAN ŞİDDET TOPLUMU DA ZEHİRLER
◊ Toplumdaki kimi bayanlar boşanmak istedikleri ya da kendi kararlarını almak istediklerinde şiddet görüyor ya da öldürülüyor. Bu şiddet eğilimi sizce neden kaynaklanıyor?
– Öncelikle şiddetin her türlüsünü kınıyorum. Bayana şiddet, insanlığa ihanettir. Şiddete uğrayan, emeği sömürülen, mobbing’e uğrayan bayan; bir anne, bir eş, bir evlat, bir kardeş, arkadaş birebir vakitte.Her şeyden evvel insandır. Bayanın onuruna, haysiyetine her türlü hücum, insanlığa yapılmıştır.
Kanun çıkarmak, kurallar getirmek yetmiyor. Bunları uygulayan şahısların zihniyet dünyalarını değiştirmemiz gerekiyor.
Şiddet; kime, neye, nasıl yapılırsa yapılsın, cezasında indirim uygulanacak bir alan asla değil. Bayana uygulanan şiddet, aileyi de de toplumu da zehirler. Bu da ruhen sıhhatsiz bireyleri ortaya çıkarır. Eşine el kaldıran her erkek, ailesinin geleceğini tahrip ediyor. Bu türlü bir ailede büyüyen çocukların psikolojisinin sağlam olması mümkün değil.
◊ Amerikan seçimlerinde sanatkarlar açık açık taraflarını muhakkak ediyor. Siz de niyetlerinizi bu kadar net bir formda ortaya koyuyorsunuz. Bu avantaj mı dezavantaja mı?
– Hülya olarak, her vakit inandığını lisana getiren bir beşerim. Sözümün her vakit gerisinde dururum. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın bu ülke için yarattığı vizyonu, aldığı riskleri, azmini, çalışmasını takdir ettim. Bunu lisana getirirken de hiçbir çekince duymadım. Avantaj ya da dezavantaj konusunu düşünmedim bile.