Yerli ve ulusal istatistik kurumu TÜİK, bugün Eylül ayındaki enflasyonu açıkladı. Enflasyon demek bildiğimiz üzere artırım demek.
Aslen aldığımız eserlerdeki genel artırımları gösteren enflasyon, başka yandan da gelirimize yansıyacak artırımları da etkilediğinden kıymetli bir gösterge. Son yıllarda fiyat artışlarının gelirimizde yarattığı kimyasal yansıma kaynaklı TÜİK çokça tartışılıyor. Bilhassa geçen yıl prestijiyle başlayan kur ve ardından ithal bağımlılık nedenli enflasyon artışı siyasetin de ana gündeminden düşmüyor. Bu bağlamda yaşanan ziyaretler, yapılan vergi ve market indirimleri de gündemin ana mevzularını oluşturuyor. Fakat vatandaşın asıl sıkıntısı kaynayan tenceresi oluyor. Bu yüzden temel besinde oluşan artışlar gündemin her daim ötesine geçiyor. İsterseniz ana besin eserlerinde geçen yıldan bu yana en az iki kat fiyat artışı yaşayanlara, yaşananlara ve tahminen de yaşanacak olanlara bakalım mı?
Önce son 1 aya bakalım: TÜİK’e nazaran son 1 ayda fiyatı en çok artan eserler şu biçimde: ?
Üniversite eğitimi yüzde 22,70, doğalgaz yüzde 20,78, elektrik yüzde 20, reçel, marmelat ve bal yüzde 14,82, konserve edilmiş yahut işlenmiş zerzevat ve zerzevat içerikli ürünler yüzde 14,71, yumurta yüzde 11,96, hava yolu taşımacılığı yüzde 11,35, ulaştırma sigortası yüzde 10,89, katı yakıtlar yüzde 6,98 ve su (şebeke suyu) yüzde 6,96 ile eylül rekortmenleri oluyor.
Fiyatı düşen eserler de yok değil!
Geçen ay en fazla fiyat düşüşü, yüzde 18,21 ile patates ve yüzde 15,09 ile taze balık ve deniz eserlerinde olmuş. Buna rağmen yıllık fiyat artışında patates tekrar de yüksek oranda artırım görürken, balık ve deniz ürünlerdeyse Eylül’de açılan av dönemi da tesirli oluyor.
Patates yüzde 170
Ayrıca tekrar bildiğiniz üzere TÜİK, Nisan ayında aldığı bir kararla husus sepetindeki fiyatları açıklamamaya başlamıştı. Buna istinaden geçen yıl Eylül ayında patatesin fiyatı 3,08 olarak görülüyor.
Şeker yüzde 164 oranında artarken, 2021 Eylül’de toz şekerin kilosu 5,85, kesme şekerin de 6,69 olarak görülüyor.
Un yüzde 129 oranında arttı. Geçen yıl Eylül ayında 5,47 görünen fiyat aslında TÜİK’te dahi 2022 Nisan ayında 10,35’e çıkmıştı.
Süt yüzde 127 oranında artarken son periyotta üretici isyanını bol bol duyduğumuz süt fiyatlarındaki artışın daha süreceği öngörülürken, 2021 Eylül’de 6,79 olan süt fiyatı öteki birçok eser gamıyla da temaslı oluyor.
Makarna fiyatı 1 yılda yüzde 113 oranında artarken, geçen yıl Eylül ayında 6,80 olan fiyat 2022 Nisan’da dahi 11,59 olarak görülüyor.
Pirinç yüzde 110 oranında artış gösterdi.
Su ve maden suyu fiyatlarında da yüzde 108 oranında artış görülüyor.
Ekmek ve tahıl eserlerinde son 1 yılda artış yüzde 107 oranında oluyor.
Tavuk eti yüzde 102 oranında artmış.
2000’li yılların vergi ve artırım şampiyonu, devletin en akışkan gelir kapısı olan alkolde son durum ne?
İçki kesiminde, üreticiler vergi sisteminden yakınırken, bir rakı markası Ocak 2020’den bu yana yüzde 135 oranında fiyat artışı görürken, bölüm temsilcileri 359 TL’lik bir şişenin 244 TL’sinin vergi olduğunu belirtiyor. Sözcü’den Sayime Başçı’nın aktardığına nazaran, sektör temsilcileri tüm maliyetlerin yansıtılması halinde bir şişede fiyatın 450 TL’lere kadar çıkabileceğine dikkat çekerken, son 3 yılda akaryakıt ve diş macunu fiyatlarının yüzde 179, biranın yüzde 200, rakının da yüzde 135 oranında fiyat artışı gördüğünü belirtiyor.
Balıkçı tezgahlarında en çok palamut bulunurken, geçen hafta 50-70 TL ortasında değişen fiyatlar bu hafta 25-40 TL’ye geriledi.
Balıkçılık yapan bir vatandaş, bu sene palamut balığının daha verimli olduğunu söylerken, ‘Tanesi 1 kilo geliyor fiyatı da 40 lira, bu fiyatlar ucuz” dedi. Balıkçılar, vatandaş bu fiyata dolabını doldursun derken, önümüzdeki haftalarda yağışların başlamasıyla balık durumunun ne olacağını bilmediklerini söyledi.
Yıllık besin fiyat artışlarına yapılan yorumlar da ilgi alımlı oldu.
?
?
?
?
?
?
?
? Sizin enflasyonunuz yüzde kaç? Yorumlara bekliyoruz?
