Bilinen en büyük yıldızlardan kimilerinin (kimisi Güneş’in kütlesinin 100 katından fazla) nasıl oluştuğunu anlamaya çalışan bilim insanları, bu devlerin müşahede imgelerini elde etmekte bilhassa zorlanıyor.
Bunun nedeni, bu devlerin çoklukla tozla kaplı yıldız kümelerinin kalabalık merkezlerinde bulunmalarıdır.
Araştırmacılar, ayrıyeten bu çeşit yıldızların güç rezervlerini yalnızca birkaç milyon yıl içinde tüketerek süratli yaşayıp genç öldüğünü söylüyor.
Şili’de bulunan ve ABD Ulusal Bilim Vakfı’na bağlı NOIRLab’ın işlettiği Memleketler arası Gemini Gözlemevi’nin modülü olan 8,1 metrelik Gemini South teleskobunu kullanan gökbilimciler, bilinen en büyük yıldız olan R136a1’in şimdiye kadarki en net imgesini elde edebildi.
Using the 8.1-meter Gemini South telescope in Chile, part of @GeminiObs and operated by @NOIRLabastro, astronomers have obtained the sharpest image ever of the star R136a1, the most massive known star in the #Universe 🌟 https://t.co/7e8Lq1i0cT (1/2) pic.twitter.com/eesYSiqPih
— Gemini Observatory (@GeminiObs) August 18, 2022
Geçmiş çalışmalar R136a1’in Güneş’in 250 ila 320 katı kütleye sahip olduğunu öne sürerken, yeni müşahedeler bu dev yıldızın güneş kütlesinin yalnızca 170 ila 230 katı olabileceğini gösteriyor.
Independent Türkçe’de yer alan habere nazaran R136a1 hâlâ bilinen en büyük yıldız olarak nitelendirilmesine rağmen gökbilimcilere nazaran bulgular, “yıldız kütleleri üzerindeki üst hududun evvelden düşünülenden daha düşük olabileceğini” gösteriyor.
Çalışma sonuçlarının, Güneş’in kütlesinin 150 katından fazla olan yıldızların yıkıcı patlamalı vefatı sırasında ortaya çıkan helyumdan daha ağır elementlerin kainattaki kökeni üzerine çıkarımları da var.
Core of R136 in 30 Doradus with speckle imaging from Gemini South by @astroquackers et al. https://t.co/V7M2wfR1AY; R136 a1 is most massive star known with past estimates of ~250-300 Msun, they find ~200 Msun thanks to a clearer view of pesky #9 #starsarestillinteresting pic.twitter.com/l7W1Vwui4s
— Chris Evans (@chrisinembra) July 27, 2022
Devasa yıldızın daha evvel teleskopla yapılan müşahedelerinde, yakınındaki kümenin üyesi tüm yıldızları tek tek seçecek kadar net imgeler elde edilememişti.
Fakat yeni çalışmada, Gemini South’un Zorro aygıtı “benek görüntüleme” olarak bilinen bir teknik kullanarak evvelki müşahedelerin çözünürlüğünü aşabildi. Bu teknik, yer tabanlı teleskopların Dünya atmosferinin bulanıklaştırıcı tesirinin üstesinden gelmesini sağlıyor.
Araştırmacılar, binlerce kısa pozlama manzarası alınan bu tekniği kullanıp bilgileri dikkatlice işleyerek, bulanıklığın neredeyse tamamını ortadan kaldırabildi.
Çalışmanın ortak müelliflerinden Ricardo Salinas, “Bu sonuç, hakikat şartlar göz önüne alınarak hudutları zorlanan 8,1 metrelik bir teleskobun, açısal çözünürlük kelam konusu olduğunda yalnızca Hubble Uzay Teleskobu’na değil, James Webb Uzay Teleskobu’na da rakip olabileceğini gösteriyor” dedi.
Sonuçlarımızı yorumlarken dikkatli olunmasını tavsiye etsek de müşahedelerimiz en büyük yıldızların bir vakitler düşünüldüğü kadar büyük olmayabileceğini gösteriyor.