Bursa’nın İznik ilçesinde çevreciler, Büyükşehir Belediyesi tarafından tarihi Yenişehir Kapı’da yürütülen onarımın aslına uygun halde yapılmadığını ileri sürdü.
Çevreciler, Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin İznik’te tarihi Yenişehir Kapı’da yürüttüğü onarımın aslına uygun yapılmadığını ileri sürdü.
“ŞU ANDA YENİŞEHİR KAPI YOK OLMAK ÜZERE”
Bursa’nın İznik ilçesinde çevreciler, Büyükşehir Belediyesi tarafından tarihi Yenişehir Kapı’da yürütülen onarımın aslına uygun formda yapılmadığını ileri sürdü.
Yenişehir Kapı’nın bir mimari bütünlük içinde ele alınması gerektiğini belirten İznik Etraf Platformu Üyesi Filiz Salıcı, şöyle konuştu:
*Son 10 yılda İznik’te onarım ismi altında birtakım faaliyetlere şahit olmaktayız. Onarım çok önemli bir uygulamadır. Tarihe el sürerken izleri yok etme olasılığımız vardır.
*Yenişehir Kapı en özgün surların ve burçların olduğu tek mahaldir. Burada burçların üzerine yeni birer sıra taş döşenmiş.
*Eski taşların eksikliği yeni taşlar ile sağlanmış. Münasebet ise ‘Doğanın yıpratıcılığı’ imiş. Bu surlar binlerce yıldır burada duruyor.
*En güzel onarım, olanı olduğu üzere korumaktır. Bu müdafaanın çeşitli biçimleri var. Uzmanlara danışmak. Buraya bu ülkenin yetiştirdiği güzide sanat tarihçilerin ve arkeologların gelmesini ve duruma el koymasını istiyoruz.
*Şu anda Yenişehir Kapı yok olmak üzere. Onun isyanını yaşıyor, bunun kimsenin hakkı olmadığını düşünüyoruz.
*Şuan bu çalışma durdurulmalı. Bu sorumluluk hepimizin, İznik bütün bir ulusun. Atanmış şuraların ve parayla ihale satın alan müteahhitlerin değil.
“OSMANLI ORDUSUNUN FETİH KAPISIDIR”
*Başlarında Orhan Bey’in olduğu Osmanlı ordusunun fetih kapısıdır. İznik’te her sene fetih kutlanırken merasimler bu kapıdan başlar. Artık bu nedenle onarım yaparken, bütün bunların uzmanlar eliyle çok dikkatli yapılması lazım.
*Tarihi sonsuza kadar kaybetme riskimiz var. Bu gerçek manada yıkım olur. Eski bir şeyin yerine yeni bir şey yaparsanız bu imitasyon olur. Yani taklit olur.
*Burada eski bir duvarı koruyayım derken, yeni bir sıva gereciyle gıcır gıcır taşlarla eski görünümü vermeye uğraş ederek onarmak onarım değildir. Bu tarihi yok etmektir.
*Siz tarihi imaj ismi altında bir uydurma ilizyon sunarsınız bunu da kimse yuttmaz. Dünyadan bu duvarları görmeye gelmek için planlayan insanların artık neden gelmedikleri, turist otobüslerinin art geriye sıralanmadıkları sorgulanmalı.
*Bu emsalsiz kenti müteahhitlik firmaların eliyle yok etmeye kimsenin hakkı yok.
“İMPARATORLARIN İZLERİNİ TAŞIMAKTA”
İznik’in 5 bin yılı aşan bir tarihe sahip olduğunu lisana getiren Salıcı, şunları söyledi:
*Bu tarihin içinde Bitinya, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı’nın izleri var. İznik, çok küçük bir havzada, büyük tarihî yaşanmışlıkları içinde barındıran gerçek bir müze kent.
*Baktığınız her yerde, dokunduğunuz her taşta tarihin izine rastlamak mümkün. Türkiye’de Diyarbakır surlarından sonra en uzun sur halkası yaklaşık 4 bin 970 metre ile İznik’te. İznik, yakın vakte kadar surların dışına taşmadan kalabilen seçkin yerleşimlerden biri.
*Şehrin dört adet anıtsal ana kapısı var. Lefke Kapı, Yenişehir Kapı, İstanbul Kapı ve Göl Kapı. İstanbul Kapı ve Lefke Kapı, imparator Hadrianus devrinde yapılırken, Yanişehir Kapı’da imparator II. Claudius periyodunda anıtsal hale dönüştürülmüştür. Bu kapılar günümüzde de imparatorların izlerini taşıyor.
SURLAR VE KAPILAR
*Romalılar Nicea ismini verdikleri bu kenti korumak için büyük uğraş verdiler. Çeşitli hücumlara uğrayan Nicea’yı bu savaş akınlarından koruyabilmek için, Bithynia Krallığı, vaktinde başlatılan lakin zelzelelerle hasar gören surları, daha güçlü olarak inşa ettiler.
*Kentin etrafını beşkenarlı çokgen halinde kuşatan 4 bin 970 metre uzunluğundaki surlar, Roma, Bizans ve Osmanlı devrindeki eklerle savunma vazifesini üstlendi.
*Sur duvarları her medeniyetin taş ustalığını stantlar ve her medeniyet bir evvelki medeniyetin taşlarından yararlandığından, surlar adeta iç içe geçmiş bir tarih örgüsüdür.
*Dört ana kapı, zafer takı üzere gösterişlidir ve üçü hala ayaktadır. Lefke Kapı’da mermer friz kesimlerinin kullanıldığı görülmektedir. İstanbul Kapı Konstantinapolis’e açıldığından en gösterişli kapıdır.
*Roma Tiyatrosu’ndan getirilen masklarla daha da gösterişli olması sağlanmıştır. Yenişehir Kapı kısmen ayaktadır. Göl Kapı ise büsbütün yıkılmıştır.
*
12 tali kapısı ve 10-15m. aralıklarla yapılmış 114 kulesi bulunan İznik Surları devrin savaş ve savunma stratejilerinin de inceliklerini anlatır.