Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar gündeme ait değerli açıklamalarda bulunuyor.
Açıklamadan öne çıkan başlıklar şöyle:
Suriye’deki durum bizi de yakından ilgilendiriyor. Bu nedenle ağır ilgileniyoruz. Suriye’de hayatın olağana dönmesi için elektrik olmazsa olmaz kaynak. Rejimin devrilmesinden sonra Suriye’de güç altyapısı manasında her şey eksik. Birçok alanda yapılması gereken işler var. Suriye’de masterplanla çalışarak kısa orta uzun bir planlama için bir heyeti göndermiştik. Bu hafta tekrar bir heyeti gönderdik. Onlar da bugün Türkiye’ye dönecek. Türkiye’deki Suriyeli vatandaşların vatanlarına dönmesi kıymetli. Onlar da bu gelişmeleri takip ediyor. Yeni idarenin istikrarı sağlayabilmesi için de kıymetli. Bizim istikrara kavuşmuş Suriye değerli.
Belli bölgeler çok makus. Belirli yerlerde de altyapı var lakin rehabilite edilmesi lazım. Kapasite yetersiz. Beşerler şuan günün büyük çoğunluğunda elektrik kullanamıyor. Bizim de orada muhataplarımız netleştikten sonra biz de ziyareti düşünüyoruz.
Suriye ile devam eden gücümüz var. 2017’den beri Suriye’ye elektrik ve akaryakıt ihraç ediyoruz. Orada yerelde firmalar var. Bizden satın alıp dağıtım yapıyorlar. Bunu daha güneye nasıl götürebiliriz arayışı içerisinde olacağız. Suriye’deki yaptırımlar kalkmalı. Ülkelerin beyanları gelmeye başladı. İş modelleri üzerinde çalışıyoruz. Özel kesimin devrede olduğu bir süreçten bahsediyoruz. Halep’te elektrik yok. Orada tesis ettiğimiz iletim sınırları vardı. Denetimimizdeki yerlerde bunlar hala ayakta. Önümüzdeki 6 ayda Halep’i rahatlatabiliriz bu bahiste. Halep’teki elektrik için gereksinim olan doğalgaz verilebilir. Özel kesimi işin içerisine sokmaya çalışıyoruz. Halep’ten sonra doğalgaz boru çizgileri var. Halep’e ulaşmak kıymetli. Halep’e ulaştıktan sonra güneye Şam’a hakikat rahat gidebilirsiniz. Memleketler arası finansman buraya gelebilir. Özel kesim bu finansmanı bulduğu vakit uzun periyotlu imtiyazlarla harekete geçebilir. Yeni santrale gereksinimimiz var. 20-25 yıl elektrik alım garantisiyle yapılabilir. Ödemeyi Suriye yapacak. Şuan dizel jeneratörle elektrik sağlıyorlar. Bundan daha uygun modeller üzerinde duruyoruz. Biz hazırlıklarımızı yapıyoruz.
Suriye’nin altyapısı için BM’nin yaptığı bir çalışma var. 500 milyar dolarlık bir yatırıma gereksinim var. Suriye’nin istikrarı kazanmasıyla bir arada kendi kaynaklarını iktisada kazandırmak da konuşulabilir. Suriye 2002 yılında 630 bin varil günlük petrol üreten bir ülke. Bu çok önemli bir sayı. Türkiye muhtaçlığının yüzde 60’ı diyebiliriz. Bu sayı tabi savaş nedeniyle düştü. Bunları iktisada kazandırmak altyapı çalışmaları açısından çok kıymetli.
Türkiye’de de petrol arıyoruz. Âlâ çalışmalarla Suriye’deki potansiyel artabilir. 600 bin varil azaldı. O alanlar profesyonel elle işletilmedi. Terör eliyle üretilen alanlardan bahsediyoruz. Profesyonel ellerde bu sayı artabilir.
Gabar petrolü, Türkiye’nin en kaliteli petrolüdür. Ham petrol olduğu üzere kullanılmıyor. Rafinelerinde işlendikten sonra araçlarda kullanılabiliyor. O süreç yapılırken bu petrol daha rahat işlenebiliyor. Dünya standartlarında kaliteli bir petrol. Gabar’da bugün itibariyle 71 bin varile geldik günlük üretimde. Türkiye Petrolleri 2016 yılında 35-36 bin varil petrol üretiyordu. Bugün yalnızca Gabar’da bunun 2 katına çıkmış durumdayız. 75 kuyuda 71 bin varil üretiyoruz. Türkiye’nin geri kalan kuyularında 40-50 varillerde. Saha çok verimli.
Gabar bizim 2021 yılında yaptığımız bir keşif. Cumhuriyet tarihinin en büyük petrol keşfi. Bu yılki üretimimiz Cumhuriyet tarihinin en yüksek üretimi. 29 Aralık itibariyle günlük yurtiçi üretimimiz 127 bin varil oldu. Gabar dahil. Gabar terörle anılan bir yerdi. Neden Türkiye’ye terörle meşgul edilmiş anlaşılıyor. Şırnak 2024 yılında Türkiye’de iktisadı en çok büyüyen vilayet. 3 bini üzerinde o dağlarda çalışanımız var. Çoğunluğu o bölgeden. Şırnak petrol kenti haline dönmüş durumda. İktisadi petrolün yanında toplumsal bir dönüşüm de var. Geçmişte gidilemeyen o dağlara 540 km yol yaptık. Biz bu çalışmaları sürdürdükçe üretim artacak. Gabar’daki keşifte 100 bin varile çıkacağımızı düşünüyoruz. Yeni keşiflere muhtaçlık var. Arama faaliyetlerimiz devam edecek. Yaptığımız operasyon 4 km yerin altında. Gabar’da biraz farklı çalışıyor. Her arama kuyumuz, üretim kuyumuz haline geliyor. 2025 için daha sanayinin standartlarına uygun çalışılarak bölgenin tüm potansiyeli ortaya çıkarılacak.
Türkiye her gün 140 milyon metreküp doğalgaza muhtaçlık duyuyor. Her gün 1 milyon varil üzerinde petrole muhtaçlığı var. Yaklaşımımız klâsik yaklaşımların ötesinde. 2016-2017 yılında yeni stratejimizi açıkladık. Gidilmedik ve aranmadık hiçbir yer bırakmayacağız dedik. 35 bin varilde 70 bin varile geldik. İki kat büyük büyüme lakin Türkiye’nin muhtaçlığı daha fazla. Onun için Türkiye’de aramaya devam edeceğiz. Türkiye olarak dışardaki arama çalışmalarımızı da ağırlaştırmamız lazım. 71 bin varil, yıllık 2 milyar dolar meblağında. Şuan ki ekonomik bedeli bu. Bunu bir fabrika olarak düşünün. Buraya yatırımımızı yaptık. İşin boyutu çok büyük. Bu 2 milyar dolar içerde kalıyor, dışarı vermiyoruz. Hem ekonomik hem de toplumsal katkı sağlıyor. Oranın o gençleri dağa çıkmıyor ve artık orada çalışıyor.
Bu husus bizim seferberlik konusu. Temel hareket noktamız şu; Türkiye’yi güçte bağımsız kılabilmek. Bunun için günde 1 milyon varil petrol üretmemiz lazım. Bunu Türkiye’de üretmeyebiliriz. Bugün dünyanın en büyük şirketlerinden olan Fransız Total şirketi, Fransa’da 1 varil petrol üretmiyor. Lakin 2.6 milyon varillik üretimi var. Irak’ta Azerbaycan’da bizim üretimimiz var. 40 bin varil üretiyoruz. Dışarda da daha faal olmamız lazım. Hem içerde hem dışarda toplam 170 bin varil günlük petrol üretiyor. 1 milyon muhtaçlığı var. Yüzde 20’lere yaklaşıyoruz. Bunu artırmamız gerekiyor. Somali’ye gidiyoruz. Libya’da arıyoruz. Güç diplomasisini artırıyoruz.
Oruç Reis’i 5 Ekim’de Somali’ye uğurladık. Türkiye birinci defa mavi vatanın dışında bu türlü bir operasyonu tek başına yapıyor. Irak’ta operatör biz değiliz. Orası kara operasyonu. Burada Türkiye Petrolleri operatör. Çok daha uzak bir coğrafyada yapıyoruz. Oruç Reis büsbütün Türkiye tersanelerinde yapıldı. Somali ve Türkiye’ye katkı sağlayacak halde mutabakat yaptık. Gemi 25 Ekim’de Somali’ye ulaştı. Muazzam bir ilgi vardı. Cumhurbaşkanımıza ve Türkiye’ye karşı sergiledikleri fevkalade sevgi var. Dünya Somali’yi terk ettiğinde Cumhurbaşkanımız canı kıymetine oraya gitti ve beşerler bunu unutmadı. Nisan ayı sonuna kadar sismik arama yapacak. Somali denizlerinin MR’ını çekecek. Burada gemi çalışanımız jeologlarımız mühendislerimiz var. 2 tane firkateyn eşlik ediyor. Orada ahenk içerisinde bir çalışma yürütüyoruz. Çalışmalarımızın 3’te 1’i bitmiş durumda. Geri kalan kısmı tamamladıktan sonra sonuca dair bir şey söyleyebiliriz. Jeofizik ve jeologlar genelde ‘Bulduk’ derler. Biz bunun devamında bir sondajla kesinleştirmeden, ekonomik pahasını görmeden ‘bulduk’ demiyoruz.
Gabar’da nereyi kazsak oradan petrol üretir durumdayız. Bölgenin tüm potansiyelini bu yıl ortaya çıkaracak sistemi ortaya koyacağız. Dışa bağlılığı azaltmak için Gabar’da verimliliği daha da artırmayı planlıyoruz. Sakarya gaz alanındaki üretimi daha da artırmaya uğraş gösteriyoruz.
Sondaj yapmak kıymetli bir iştir. Bilhassa denizdeki sondaj olağanüstü kıymetli bir iş. Biz kendi gemilerimizle yaptığımız sondajlarda geçmiş periyotlarda memleketler arası iştiraklerle yaptığımız sondaj maliyetlerini yüzde 80-90 azalttık. O kabiliyeti kazandık. Türkiye Petrolleri denizde operatörlüğü yapan bir şirket. Öbür şirkete ‘gel sondaj yap’ deseniz farklı bir fatura çıkaracak. Denizde sondaj yapmak daha sofistike bir şey. Sakarya’da keşif ve üretim yaptığımız saha karadan 170 km uzaklıkta. Deniz derinliği 2 bin 100 metre. Deniz tavanına geldikten sonra 3 bin metre daha sondaj yapıyoruz. Oradaki doğalgazı çıkarıyoruz. Oradan Filyos’a oradan da konutlara gidiyor gazımız. Bu manada çok güç bir iş. Yüzer platformu Türkiye’ye getirdik. Çanakkale’de duruyor. Mayıs ayında Filyos’a götüreceğiz. 1-2 ay içerisinde 9,5 milyon metreküpe çıkacağımız FAZ-1’i bitireceğiz. FAZ-2’de de 20 milyon metreküpe çıkacağız. Yüzer platformla bunu yapacağız. Borularımızı Karadeniz’in tabanına döşemeye başladık ikinci faz için.
Petrol ve doğalgaz dünyada farklı vakitlerde farklı fiyatlar ile karşımıza çıkıyor. 2002 yılında dünyada emtia fiyatları arttı. Türkiye 2022 yılında 96,5 milyar dolar güç faturası ödedi. Bu sayı 2023’te 70 milyar dolara geldi. Türkiye her yıl 60-70 milyar dolar ödüyorken doğalgaz petrol için, bu enflasyon sarmalından çıkması kolay değil. Türkiye güç talebi artıyor. Türkiye’nin elektrik talebi son 20 yılda 3 kat büyüdü. Bir taraftan artan talep bir yandan bunu yerli karşılama uğraşımız var. Yaptığımız çalışmalar buna katkı sağlıyor. Türkiye çevreci yakıt manasında tüm konutların elektrik gereksinimini karşılayabilir hale geldi. Tüm gereksinim rüzgar ve güneş gücüyle karşılanıyor. Doğalgaz ithal ederek bu elektriği üretseydik 8 milyar dolar yılda para ödeyecektik.
Ayrıntılar geliyor…